Türkiye ve Mısır arasında karşılıklı olarak büyükelçi ataması kararlaştırıldı. Ankara-Kahire hattının yeni döneminde ticaretten turizme Libya’dan Doğu Akdeniz’e kadar pek çok farklı konu masada. Sürece yakın kaynaklar, Erdoğan-Sisi görüşmesinin de pek uzak olmayan bir takvimde gerçekleşebileceği görüşünde.
Son dönemlerde Türkiye ile Mısır arasında dozu giderek artan görüşme trafiği Temmuz 2023 itibarıyla yeni bir yola girdi. Ankara ile Kahire arasındaki diplomatik ilişkiler neredeyse 10 yıllık bir sürenin ardından yeniden ‘büyükelçilik’ seviyesine yükseltildi.
Aslına bakılırsa bugüne gelmek iki ülke için de oldukça meşakkatli oldu. Yıllar önce tamamen kopan ilişkiler uzun bir süre her iki ülkenin istihbarat örgütleri tarafından yürütülen görüşmelerle onarılmak istendi. Görüşmeler belli bir aşamaya geldikten sonra dışişleri heyetleri devreye girdi.
Türkiye’de yaşanan deprem felaketinin ardından Mısır Dışişleri Bakanı’nın ülkemizi ziyaret etmesi, Dünya Kupası finalinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'nin bir araya gelmesi, seçimlerin ardından Sisi’den Erdoğan’a tebrik telefonu açılması gibi gelişmeler büyükelçi atamasına giden yolun kilometre taşları olarak öne çıktı.
Peki, Türkiye ile Mısır arasında neler yaşandı, hangi konularda fikir ayrılıkları oluştu, tüm bunlar nasıl çözülme yoluna girdi? Ankara-Kahire hattında yaşananlara gelin yakından bakalım.
İlişkiler 2013 yılında dibi gördü
Türkiye ile Mısır arasında kurulan diplomatik ve ticari ilişkiler 1925 yılına dayanıyor. İki ülkenin ilişkileri uzun yıllar ABD-SSCB arasındaki rekabetten doğrudan etkilendi.
Haliyle bu dönemlerde düşük profilli bir ilişki fotoğrafı ortaya çıktı. Soğuk Savaş’ın sona ermesinden 2013 yılına kadar gelen süreçte ise ilişkilerde büyük bir değişim gözlemlenmedi.
Takvimler 2010 yılı sonlarını gösterdiğinde Tunus’ta başlayan ve Arap Baharı olarak adlandırılan gösteriler Mısır’ı da etkisi altına aldı. Ülkenin 29 yıldır başında bulunan Hüsnü Mübarek bu sürecin ardından iktidarı bırakmak zorunda kaldı.
Daha sonra yapılan seçimlerde Özgürlük ve Adalet Partisi iktidarı kazandı. Muhammed Mursi, Mısır’ın seçilmiş ilk cumhurbaşkanı oldu. Hatırlanacağı üzere 2012’de göreve gelen Mursi döneminde Ankara-Kahire arasında tarihin belki de en yakın dönemlerinden biri yaşandı.
2013’e gelindiğinde ise Mısır bu kez farklı bir olayla dünya medyasının bir numarasındaydı. Dönemin Genelkurmay Başkanı Abdülfettah es-Sisi yönetime el koydu ve Mursi iktidarı bu yolla sona erdi.
Bu süreçle birlikte Ankara-Kahire hattında ipler iyice gerildi. İki ülke büyükelçilerini geri çekti. Başkentler arasındaki ilişkiler maslahatgüzar seviyesine geriledi. İlişkiler bu süreçte çok ciddi zarar gördü.
Tüm bu gelişmelerin ardından Türkiye ile Mısır başta Libya, Suriye, Katar ve Doğu Akdeniz’deki enerji denklemi olmak üzere bölgedeki kimi konularda birbirlerinin karşısında pozisyon belirledi.
2020 itibarıyla görüşmeler farklı bir boyuta taşındı
2013 ile 2020 yılının başına kadar geçen süreçte Türkiye-Mısır ilişkileri oldukça düşük seviyede devam etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2020 yılı Ağustos ayında yaptığı bir açıklamaysa yeni dönemin en önemli işaretlerinden biri oldu. Erdoğan, Türkiye'nin Mısır'la istihbari görüşmeler yapması için hiçbir açıdan engel olmadığını söyledi.
Bu açıklamanın ardından iki ülkenin istihbarat örgütleri görüşmelerini sıklaştırdı. Süreç belli bir aşamaya geldikten sonra bu kez sahneye dışişleri heyetleri çıktı. Ankara-Kahire hattından dışişleri düzeyinde görüşmeler yapıldı.
Dünya Kupası’ndaki fotoğraf süreci ileriye taşıdı
Önce istihbarat ardından diplomatik kanallarla ilerleyen ilişkilerde en önemli kırılma noktalarından biri geçtiğimiz yıl Katar’ın ev sahipliğinde düzenlenen Dünya Kupası’nda yaşandı. Dünya Kupası açılış töreninde Erdoğan ve Sisi’nin ilk kez el sıkışması sürecin bugüne gelmesindeki kilometre taşıydı.
Şubat ayında Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından hatırlanacağı üzere Mısır Dışişleri Bakanı Sami Şükrü, 10 yıl aradan sonra Türkiye’ye gelen ilk üst düzey yetkili oldu. Dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da kısa bir süre sonra Mısır’a bir ziyaret gerçekleştirdi ve böylece iki ülke arasındaki görüşmeler daha da hızlandı. Bu ziyaretin ardından hem Türkiye hem Mısır karşılıklı olarak büyükelçi atanması konusunda mutabık olduklarını duyurdu.
0 Yorumlar